4 เกจวัด ยอดนิยมที่ใช้ในอุตสาหกรรม

เกจวัด คืออะไร

เกจวัด คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับตรวจสอบค่าอย่างง่าย หรือนำมาใช้ในการสอบเทียบ (calibrate) ในอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็น ความหนา, ความกว้าง, ความยาว, ความสูง รวมไปถึงขนาดของเกลียวก็สามารถวัดได้เช่นกัน เพื่อให้ชิ้นงานที่ได้นั้นมีมาตรฐานเดียวกันในการผลิต วันนี้ทาง MISUMI Technical center ได้นำ 4 เกจวัดที่ยอดนิยมมาให้เพื่อน ๆ ได้อ่านกันครับว่าเกจแต่ละชนิดมีไว้ใช้งานอะไร

1.ฟิลเลอร์เกจ (feeler gauge)

ฟิลเลอร์เกจ (feeler gauge) หรือ thickness gauge เป็นเกจที่ใช้สำหรับตรวจสอบความหนาของช่องว่างระหว่างวัตถุที่ประกบกัน เช่น ระยะของแผ่นเหล็กที่ประกบกันของแม่พิมพ์ฉีดพลาสติก เป็นต้น โดยตัวเครื่องมือนั้นประกอบไปด้วยแผ่นโลหะบาง ที่มีความหนาหลายขนาดรวมเข้าด้วยกันเพื่อสะดวกต่อการใช้งานและการเก็บรักษา

วิธีการใช้งานฟิลเลอร์เกจ

ในการใช้งานฟิลเลอร์เกจ ให้ลองเลือกความหนาของแผ่นโลหะที่ต้องการ หลังจากนั้นสอดเข้าไปในช่องว่างระหว่างชิ้นงานที่ต้องการตรวจสอบ หลังจากนั้นลองเลื่อนฟิลเลอร์เกจเข้าและออก เพื่อตรวจสอบว่าฟิลเลอร์เกจที่เลือกมีขนาดที่พอดีกับช่องว่างหรือไม่ ถ้าไม่ได้ขนาดที่ต้องการก็สามารถที่จะนำแผ่นโลหะขนาดอื่นๆ มาซ้อนกัน หรือ เปลี่ยนแผ่นโลหะเป็นความหนาที่เพิ่มขึ้นเพื่อให้ได้ค่าความหนาที่ต้องการ

วิธีการอ่านค่าของ ฟิลเลอร์เกจ

ในกรณีที่ใช้ฟิลเลอร์เกจ 1 แผ่น

เมื่อตรวจสอบว่าฟิลเลอร์เกจนั้นสัมผัสกับช่องว่างระหว่างชิ้นงานทั้งสองชิ้นแล้วให้อ่านตัวเลขด้านบนของ ฟิลเลอร์เกจแผ่นนั้นได้เลย เช่น 0.15 mm. เป็นต้น

ในกรณีที่ใช้ฟิลเลอร์เกจ มากกว่า 1 แผ่น

ให้นำตัวเลขระบุความหนาของฟิลเลอร์เกจทุกแผ่นที่ใช้ทำการวัดมาบวกกัน เช่น ใช้ 0.15, 0.45, และ 0.7 ดังนั้นค่าของช่องว่างระหว่างชิ้นงานที่ได้ คือ 0.15+0.45+0.7 = 1.3 mm.

2.พินเกจ (pin gauge)

พินเกจ (pin gauge) เป็นเครื่องมือวัดชนิดหนึ่งที่ใช้สำหรับตรวจสอบขนาดของเส้นผ่านศูนย์กลางของรูเจาะแบบละเอียด ว่าอยู่ในมาตรฐานของการผลิตหรือไม่ โดยมีค่าความละเอียดที่ถูกแบ่งด้วยทศนิยม 2 ตำแหน่ง (2.00) หรือ ทศนิยม 3 ตำแหน่ง (9.750) เป็นต้น นอกจากนี้ พินเกจยังมีวัสดุที่ใช้ผลิตที่แตกต่างกันออกไป เช่น เหล็ก, เซรามิก และ คาไบด์ เพื่อน ๆ สามารถอ่านวิธีการใช้งาน พินเกจ เพิ่มเติมได้ที่นี่

3.ปลั๊กเกจ (plug gauge)

ปลั๊กเกจ (plug gauge) เป็นเกจที่ใช้ตรวจสอบได้ทั้งขนาดของเกลียวหรือขนาดของรูเจาะ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของปลั๊กเกจ โดยเครื่องมือชนิดนี้มีรูปร่างคล้ายดัมเบล ดังรูป ซึ่งประกอบไปด้วยด้านที่สามารถใช้งานได้ 2 ฝั่ง นั้นก็คือ ฝั่ง GO และ ฝั่ง NOGO ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทดังนี้

เพื่อน ๆ สามารถอ่านวิธีการใช้งาน ปลั๊กเกจ (plug gauge) เพิ่มเติมได้ที่นี่

4. เกจบล็อก (gauge block)

เกจบล็อก (gauge block) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า บล็อกเกจ เป็นเกจที่ใช้สำหรับตรวจสอบความถูกต้องของเครื่องมือวัด เช่น ไฮเกจ (height gauge), เวอร์เนียคาลิปเปอร์ (Vernier Calipers), ไมโครมิเตอร์ (micrometer) เป็นต้น นอกจากนั้นยังสามารถที่จะนำไปเป็นมาตรฐานในการวัดได้อีกด้วย เพื่อนๆ สามารถอ่านวิธีการใช้งาน เกจบล็อก เพิ่มเติมได้ที่นี่

ข้อควรระวังก่อนการใช้งานเกจวัด

1. ก่านการใช้งาน ควรศึกษาวิธีการใช้งานเกจวัด ให้ถูกต้อง
2. ตรวจสอบให้แน่ใจว่า เกจวัด ไม่มีความผิดปกติใด ๆ เช่น สนิม รอยขีดขวด รอยบิ่น และอื่น ๆ
3. ในการใช้งานเกจวัดแต่ละครั้ง ควรทำความสะอาดเกจวัดด้วยผ้าสะอาดก่อนการใช้งานเสมอ เพราะอาจจะมีคราบน้ำมันหรือเศษผงติดอยู่

ข้อควรระวังในการใช้งานเกจวัด

1. หลีกเลี่ยงการสัมผัสเกจวัดด้วยมือเปล่า เพราะอาจจะทำให้เกจวัดบางชนิด เกิดสนิมขึ้นได้ ตัวอย่างเช่น ฟิลเลอร์เกจ, พินเกจ, เกจบล๊อก เป็นต้น
2. ไม่ควรออกแรงกด กับเครื่องมือเกจวัดที่มากจนเกินไป เพราะอาจทำให้เครื่องมือเกิดความเสียหายได้

วิธีการจัดเก็บและดูแลรักษาเกจวัด

1. ทำความสะอาจเกจวัด หลังการใช้งานให้เรียบร้อย
2. ชโลมน้ำมันเคลือบเพื่อป้องกันสนิม เช่น พินเกจ, เกจบล๊อก เป็นต้น
3. เก็บเกจวัดแต่ละชนิด แยกลงในกล่องเครื่องมือของเกจชนิดนั้น ๆ ไม่ควรเก็บรวมกัน
4. ไม่ลืมที่จะส่งเครื่องมือวัดไปสอบเทียบ (calibration) เมื่อถึงเวลาที่กำหนด เพื่อให้เครื่องมือพร้อมใช้อยู่เสมอ

จบไปแล้วนะครับสำหรับสาระความรู้เกี่ยวกับ 4 เกจวัดยอดนิยมในอุตสาหกรรม ซึ่งประกอบไปด้วย ฟิลเลอร์เกจ, พินเกจ, ปลั๊กเกจ และ เกจบล็อก หวังว่าเพื่อน ๆ จะเข้าใจหน้าที่ของเกจแต่ละชนิดมีจุดประสงค์การใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ในบทความถัดไป เราจะมาเจาะลึกวิธีการใช้งานของเกจแต่ละชนิดกันครับ สุดท้ายนี้เรามีคำศัพท์ที่น่าสนใจมาฝากกันเหมือนเดิมครับ 

คำศัพท์ที่น่าสนใจ