ข้อควรรู้ก่อนการใช้งาน อายโบลท์ (Eye Bolt)

อายโบลท์ (Eye bolt) คืออะไร ?

อายโบลท์(Eye Bolt) หรือสลักเกลียวรูปแบบห่วง คือ เครื่องมือที่ช่วยในการยกเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ที่มีน้ำหนักมากๆ ที่ต้องการย้ายตำแหน่งจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ตัวอย่างเช่น การย้ายแม่พิมพ์ฉีดพลาสติก การย้ายปั๊มในอุตสาหกรรม เป็นต้น โดยเครื่องมือชนิดนี้สามารถที่จะถอดออกจากเครื่องจักรได้ เมื่อใช้งานเสร็จแล้ว ไม่จำเป็นต้องติดตั้งไว้กับเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ตลอดเวลา

ตัวอย่างการใช้งาน อายโบลท์ (Eye Bolt)

โดยทั่วไปแล้วอายโบลท์นิยมใช้ในการยกน้ำหนัก 2 รูปแบบดังนี้

อายโบลท์ มีกี่ประเภท ?

โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถพบเห็นอายโบลท์ได้หลายรูปแบบเลย ซึ่งรูปร่างที่แตกต่างกันก็มีการใช้งานที่แตกต่างกันออกไปอีกด้วย ซึ่งการแบ่งชนิดของเครื่องมือชิ้นนี้ สามารถแบ่งได้ออกเป็น 2 ประเภทดังนี้

แบ่งตามวิธีการขึ้นรูป

อายโบลท์ที่ผลิตจากกระบวนการหล่อ (casting)

อายโบลท์ที่ถูกขึ้นรูปด้วยกระบวนการหล่อขึ้นรูป จะเห็นได้ผิวของอายโบลท์มีลักษณะเป็นผิวเนื้อเดียวกันทั้งหมด ทำให้อายโบลท์ประเภทนี้สามารถใช้ยกเครื่องจักรที่มีน้ำหนักได้มากกว่า เมื่อเทียบกับอายโบลท์ที่ขึ้นรูปด้วยวิธีการดัด นอกจากนี้ความแข็งแรงของตัวอายโบลท์ นั้นยังขึ้นอยู่กับชนิดของวัสดุที่นำมาผลิตอีกด้วย โดยมีทั้งรูปแบบมีบ่าและไม่มีบ่า

อายโบลท์ที่ผลิตจากกระบวนการดัด (bending)

อายโบลท์ประเภทนี้สังเกตเห็นได้ว่า ส่วนปลายของวงกลมนั้นไม่แนบสนิทกับผิวอีกด้านหนึ่ง อันเนื่องมาจากข้อจำกัดของกระบวนการผลิต อายโบลท์รูปแบบนี้ เหมาะสำหรับการยกชิ้นงานในแนวดิ่งเท่านั้น

ข้อควรระวังในการใช้งานอายโบลท์ประเภทนี้ คือ หากใช้ยกน้ำหนักที่มีค่ามากเกินไป อาจจะทำให้ห่วงที่ถูกดัดนั้นคลายตัวได้

แบ่งตามรูปร่าง (มีบ่าและไม่มีบ่า)

อายโบลท์แบบไม่มีบ่า

เหมาะสำหรับการยกชิ้นงานในแนวดิ่งเท่านั้น ไม่เหมาะกับกับการยกน้ำหนักเชิงมุม จะเห็นได้ว่าระหว่างห่วงกับแท่งเกลียว ไม่มีบ่าสำหรับรองรับ

อายโบลท์แบบมีบ่า

เหมาะสำหรับการยกชิ้นงานทั้งแนวดิ่งและแนวเชิงมุม จะเห็นได้ว่าระหว่างห่วงกับแท่งเกลียวจะมีบ่าสำหรับรองรับ

ข้อแนะนำสำหรับการใช้งานอายโบลท์

1. ต้องตรวจสอบ ข้อจำกัดในการรับน้ำหนักของอายโบลท์กับทางผู้ผลิตเสมอ
2. ในกรณีที่มีการยกโหลดที่ไม่ใช่แนวตรง แนะนำให้ใช้อายโบลท์ชนิดที่มีบ่ารองรับ
3. ตัวเลขที่ระบุอยู่บนอายโบลท์ โดยส่วนใหญ่มักจะระบุเป็นแค่ขนาดของเกลียว ไม่ใช่โหลดที่สามารถรองรับได้

! จากภาพ จะเห็นได้ว่า บริเวณที่วงกลมเส้นประสีแดงระบุไว้
คือ ขนาดของเกลียวของอายโบลท์ นั้นก็คือ M24

4.เมื่อใช้งานอายโบลท์มากกว่า 1 ตัว เพื่อยกโหลดที่กระจายตัว ต้องไม่ลืมว่าโหลดที่รับได้ของอายโบลท์แต่ละตัวนั้นย่อมลดลงตามมุมของโหลดที่เกิดขึ้น

จะเห็นได้ว่าการยกน้ำหนักตามแนวดิ่ง ตัวอายโบลท์รับโหลดของวัตถุในทิศทางตามแนวดิ่งเพียงทิศทางเดียว

เมื่อมุม A゜มีค่ามากจะทำให้ตัวอายโบลท์รับโหลดของวัตถุได้ดี เพราะการกระจายตัวของแรงตามแนวราบมีค่าน้อย

เมื่อมุม A゜มีค่าน้อยจะทำให้ ตัวอายโบลท์รับโหลดของวัตถุน้อยลง เพราะการกระจายตัวของแรงตามแนวราบมีค่ามากขึ้น

ข้อควรระวังในการใช้งานอายโบลท์

1. ควรตรวจสอบสภาพของอายโบลท์ก่อนการใช้งาน
2. ควรเผื่อค่า Safety factor ของอายโบลท์ไว้ด้วยเมื่อนำไปใช้งาน นอกจากนี้ไม่ควรใช้อายโบลท์รับน้ำหนักที่พอดีกับลิมิตที่กำหนดไว้
3. ไม่ควรดัดแปลงขนาดของอายโบลท์ ด้วยกระบวนเจียร, การตัด และกระบวนการอื่น ๆ เพราะจะทำให้ความแข็งแรงของอเครื่องมือชิ้นนี้ลดลง 
4. ไม่ควรใช้เครนยกวัตถุที่ติดตั้งอายโบลท์ไว้ด้วยความเร็วสูง เพราะจะทำให้อายโบลท์เกิดการกระชาก ซึ่งอาจส่งผลให้เครื่องมือและอุปกรณ์เกิดความเสียหายได้
5. ไม่ควรใช้อายโบลท์ยกโหลดตามรูปด้านล่างเพราะจะทำให้อายโบลท์และเครื่องจักรเกิดความเสียหายได้

จบไปแล้วนะครับสำหรับบทความเกี่ยวกับอายโบลท์ เพื่อนๆ สามารถเลือกซื้อเครื่องมือชนิดนี้เพิ่มเติมได้ที่นี่ สุดท้ายนี้เรามีคำศัพท์ที่น่าสนใจมาฝากกันเหมือนเดิมครับ

คำศัพท์ที่น่าสนใจ