ไมโครมิเตอร์ (Micrometer) คืออะไร

ไมโครมิเตอร์ (Micrometer) เป็นเครื่องมือวัดละเอียดที่นิยมใช้งานอย่างแพร่หลาย เป็นเครื่องมือที่จำเป็นในการวัดหน่วยที่มีความละเอียดสูง เช่น 10 μm, 1 μm เป็นต้น โดยใช้หลักการเปรียบเทียบระหว่างการเคลื่อนที่ของสกรูกับการหมุนของมุม ซึ่งขึ้นอยู่กับระยะพิทช์ของเกลียวและเส้นผ่านศูนย์กลางของกลไกภายใน ทำให้อุปกรณ์มีความแม่นยำสูง ยิ่งพิทช์เกลียวมีความละเอียดมาก ก็จะยิ่งวัดขนาดความยาวเทียบกับการเคลื่อนที่ของสกรูได้ละเอียดมากยิ่งขึ้น ยิ่งพิทช์เกลียวมีเส้นผ่านศูนย์กลางขนาดใหญ่ ก็จะยิ่งกำหนดตำแหน่งการหมุนได้ละเอียดมากยิ่งขึ้น (อ่านขนาดที่วัดได้ละเอียดขึ้น)

ส่วนประกอบสำคัญของ ไมโครมิเตอร์ มีดังนี้

ก่อนจะไปรู้จักกับวิธีการใช้งานของไมโครมิเตอร์ เรามาดูกันก่อนครับว่าส่วนประกอบสำคัญของไมโครมิเตอร์ มีอะไรบ้าง

ไมโครมิเตอร์ ใช้งานอย่างไร ?

การเลือกใช้ไมโครมิเตอร์แต่ละชนิดจะต้องเลือกขอบเขต และรูปแบบของไมโครมิเตอร์โดยพิจารณาจากขนาด และรูปทรงของชิ้นงานที่จะนำมาวัดขนาด นอกจากนี้ยังต้องเลือกความละเอียดต่อสเกล 1 ขีดที่ความละเอียด 0.01 mm หรือ 0.001 mm โดยพิจารณาจากความแม่นยำที่ต้องการอีกด้วย โดย ไมโครมิเตอร์รุ่นมาตรฐานจะมีระยะพิทช์เกลียว = 0.5 mm เมื่อหมุนครบ 1 รอบ ในส่วนปลอกหมุนมีสเกลแบ่งเป็น 50 ขีด และทุกๆ 5 ขีดจะมีตัวเลขกำกับไว้โดยเพิ่มขึ้นทีละ 5 หน่วย คือ 0, 5, 10, 15, 20, 25 ไปจนถึง ,45 และจะวนกลับมาที่ 0 โดยทุกๆ 1 ขีดที่สเกลเลื่อนของปลอกหมุนแกนวัดจะเคลื่อนที่ไปเป็นระยะ 0.5÷0.01 = 0.01 mm

ตัวอย่างการอ่านค่าบน ไมโครมิเตอร์

1. อ่านค่าจากขีดสเกลบนสเกลหลัก
ในตัวอย่างนี้ ขีดสเกลบนเส้นอ้างอิงของสเกลหลักอยู่ที่ 7 mm ดังนั้นค่าที่วัดได้จึงต้องมากกว่า 7 mm ดังนั้น ค่าที่อ่านจากสเกลหลัก =7.0 mm
2. อ่านค่าจากขีดสเกลของปลอกหมุนได้ 37
เนื่องจากไมโครมิเตอร์ที่ใช้งานมีขนาดสเกล 1 ขีด=0.01 mm ดังนั้น ค่าที่อ่านจากปลอกหมุน =37 x 0.01 mm=0.37 mm
3. รวมผลลัพธ์จากข้อ 1. และ 2.
จึงวัดขนาดได้ 7.0 mm+0.37 mm=7.37 mm
4. ตำแหน่งที่เส้นอ้างอิงของสเกลหลักชี้ที่ปลอกหมุน เมื่อประมาณสัดส่วนด้วยสายตาอ่านค่าได้เป็น 37.5
ในกรณีนี้ เนื่องจากขีดสเกลรองมีหน่วยเป็น 0.01 mm ดังนั้นค่าที่อ่านได้จากสเกลหลัก =37.5 x 0.01 mm=0.375 mm
5. นำผลลัพธ์ข้างต้นมารวมกัน
จึงอ่านค่าโดยรวมการประมาณด้วยสายตาในหลัก 0.001 mm ได้เป็น 7 mm+0.375 mm=7.375 mm

อุปกรณ์เสริมอื่นๆ ที่ใช้งานร่วมกับไมโครมิเตอร์

อุปกรณ์เสริมที่มักพบเห็นในกล่องไมโครมิเตอร์ มีดังนี้

Interchangeable Anvil ของไมโครมิเตอร์

Interchangeable Anvil ของ ไมโครมิเตอร์ มีไว้สำหรับปรับระยะในการจับยึดชิ้นงาน ทำให้สามารถวัดชิ้นงานได้หลายขนาดมากยิ่งขึ้น โดยในการใช้งานนั้น มักจะต่ออุปกรณ์ชิ้นนี้เข้ากับส่วนปลายของแกนรับ หรือด้านตรงข้ามกับแกนวัด

ตัวอย่างการใช้งาน Interchangeable Anvil ของไมโครมิเตอร์

จากภาพด้านซ้ายมือจะเห็นได้ว่า ในการวัดขนาดของชิ้นงานทั้งสองชิ้น จำเป็นต้องเปลี่ยนขนาดของไมโครมิเตอร์เพื่อให้สามารถวัดชิ้นงานได้ แต่ในทางกลับกันภาพทางด้านขวามือ ใช้ไมโครมิเตอร์เพียงตัวเดียว แต่ใช้อุปกรณ์เสริมคือ Interchangeable Anvil ซึ่งมีส่วนช่วยให้สามารถจับยึดชิ้นงานได้หลากหลายขนาดมากยิ่งขึ้น

แท่งมาตรฐาน (Setting Standard) ของไมโครมิเตอร์

แท่งมาตรฐาน (Setting Standard) ของ ไมโครมิเตอร์ มีไว้สำหรับปรับจุดอ้างอิง ในการวัดของไมโครมิเตอร์ โดยในการใช้งานนั้น มักจะนำมาใช้วัดเพื่อทำการปรับระยะอ้างอิง (Calibration) ให้กับไมโครมิเตอร์ ก่อนการวัดจริง

ข้อควรระวังในการใช้งานไมโครมิเตอร์

1. ก่อนเริ่มวัดค่าต้องเช็ดทำความสะอาดทั้งด้านแกนรับและแกนวัดให้สะอาด และตรวจสอบจุด 0 (เส้น 0 บนปลอกหมุนและเส้นอ้างอิงบนสเกลหลักต้องถูกต้อง) ในกรณีใช้ดิจิทัลไมโครมิเตอร์ ต้องไม่ลืมที่จะ Set Zero ก่อนการใช้งานทุกครั้ง
2. เช็ดทำความสะอาดผิวหน้าของชิ้นงานที่นำมาวัดขนาดอย่าให้มีฝุ่นผงหรือสิ่งแปลกปลอม
3. วัดขนาดด้วยแรงคงที่ เมื่อผิวหน้าแกนรับสัมผัสกับชิ้นงานที่นำมาวัดแล้ว ให้หมุนเข็มไปแตะเบา ๆ แล้วหมุนกร่อกแกร่กอีกประมาณ 1.5〜2 รอบหมุน จากนั้นจึงอ่านค่า เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนในการวัดขนาดที่อาจเกิดจากตัวผู้วัด
4. อ่านค่าสเกลวัดในทิศทางตั้งฉากกับแนวสายตา
5. หลังใช้งานควรเช็ดทำความสะอาด ทาน้ำมันเล็กน้อยบริเวณเกลียว เก็บรักษาในพื้นที่ที่มีความชื้นและอุณหภูมิคงที่
6. ไม่ลืมที่จะส่งเครื่องมือวัดไปสอบเทียบ (Calibration) เมื่อถึงเวลาที่กำหนด เพื่อให้เครื่องมือพร้อมใช้อยู่เสมอ

จบไปแล้วนะครับ สำหรับบทความไมโครมิเตอร์ (Micrometer) คืออะไร เพื่อนๆ สามารถเลือกซื้อเครื่องมือวัดชนิดนี้แบบอื่นๆ ได้ที่นี่ หากสนใจบทความเกี่ยวกับเครื่องมือวัด ชนิดอื่นๆ เช่น เวอร์เนียคาลิปเปอร์ สามารถอ่านต่อได้ที่นี่ หากเพื่อนๆ มีข้อสงสัยสามารถส่ง E-mail มาถามกันได้เลยครับ

คำศัพท์ที่น่าสนใจ