วิธีการใช้งานเวอร์เนียคาลิปเปอร์ (Vernier caliper) อย่างถูกต้อง

เพื่อนๆ ทราบไหมครับ เวอร์เนียคาลิปเปอร์ (Vernier caliper) เป็นเครื่องมือวัดที่มีการพัฒนาเทคโนโลยีกันมาอย่างต่อเนื่อง โดยเริ่มตั้งแต่เวอร์เนียคาลิปเปอร์มาตรฐาน ที่ต้องอ่านค่าจากสเกลหลักและสเกลรอง แล้วก็พัฒนาไปเป็น เวอร์เนียคาลิปเปอร์แบบเข็มและแบบดิจิทัล ทำให้อ่านค่าได้สะดวกขึ้น ยิ่งไปกว่านั้นยังมี เวอร์เนียคาลิปเปอร์แบบไวเรส ซึ่งเมื่อวัดค่าแล้วสามารถที่จะส่งค่าไปยังคอมพิวเตอร์เพื่อบันทึกข้อมูลได้อีกด้วย

ในบทความนี้เรามาดูกันครับว่า วิธีการอ่านค่าเวอร์เนียคาลิปเปอร์ วิธีการเก็บรักษา และข้อควรระวังมีอะไรบ้าง

เวอร์เนียคาลิปเปอร์ (Vernier caliper) คือ อะไร

เวอร์เนียคาลิปเปอร์ คือ เครื่องมือวัด ที่นิยมใช้วัดขนาดของชิ้นงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น วัดความหนาของชิ้นงานหลังจากผ่านกระบวนการกัด (milling process) วัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอกของชิ้นงาน และอื่น ๆ ซึ่ง โดยปกติแล้วเวอร์เนียคาลิปเปอร์สามารถวัดขนาดได้ 3 รูปแบบ ได้แก่ วัดขนาดภายนอก (เส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก รูปทรงภายนอก) ขนาดภายใน (เส้นผ่านศูนย์กลางภายใน รูปทรงด้านใน) และความลึก โดยเวอร์เนียคาลิปเปอร์สามารถอ่านค่าได้ละเอียดอยู่ที่ 0.05 mm. หรือ 0.02 mm.

ตัวอย่างการใช้งานเวอร์เนียคาลิปเปอร์

โดยส่วนใหญ่แล้วเวอร์เนียคาลิปเปอร์จะใช้วัดขนาดของชิ้นงาน ได้ดังนี้ วัดขนาดภายนอก (เส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก รูปทรงภายนอก) วัดขนาดภายใน (เส้นผ่านศูนย์กลางภายใน รูปทรงด้านใน) และวัดความลึก

หน้าตาของเวอร์เนียคาลิปเปอร์ ที่นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม

ในปัจจุบันมีเวอร์เนียคาลิปเปอร์หลากหหลายรูปแบบให้เลือกใช้งาน ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อช่วยในการวัดงานตำแหน่งต่างๆ ให้แม่นยำมากขึ้น ตัวอย่างเช่น เวอร์เนียคาลิปเปอร์สำหรับวัดระยะพิทช์ของรูกลม , เวอร์เนียคาลิปเปอร์ชนิดปากยาว, เวอร์เนียคาลิปเปอร์ชนิดยาว และอื่นๆ

ส่วนประกอบสำคัญของเวอร์เนียคาลิปเปอร์รุ่นมาตรฐาน

• การอ่านค่าขนาดที่วัดได้ของเวอร์เนียคาลิปเปอร์ ต้องอ่านค่าทั้งสองสเกล ได้แก่ สเกลหลักและสเกลรอง (เวอร์เนีย）
• สเกลรองรุ่นมาตรฐาน（เวอร์เนีย）นั้น หากสเกลหลักมี n – ขีด แต่ละช่วงจะถูกแบ่งออกเป็น n ขีด
• สเกลรองรุ่นมาตรฐาน（เวอร์เนีย）มี 2 ชนิดคือ 1/20 และ 1/50

วิธีอ่านค่าเวอร์เนียคาลิปเปอร์ (Vernier caliper)

วิธีอ่านค่าสเกล（กรณีวัดค่าตาม【แผนภาพที่ 1】）

1. อ่านค่าตัวเลขที่แสดงบนขีดสเกลหลัก ที่มีขีดที่ 0 ของสเกลรอง →ในกรณีนี้ เนื่องจากตกคร่อมระหว่าง 7 mm และ 8 mm ค่าที่วัดได้จึงเป็น（7+α）mm
2. หาตำแหน่งที่ขีดสเกลหลักกับสเกลรองตรงกัน →ในกรณีนี้ จากแผนภาพที่ 1 พบว่าขีดที่ 4 ของสเกลรองตรงกับสเกลหลัก
3. เนื่องจากเวอร์เนียคาลิปเปอร์ที่ใช้มีขีดสเกลรอง 1/20 ดังนั้น 1 ขีด = 0.05 mm จึงคำนวณหาค่า α โดยใช้ตำแหน่งของสเกลรองที่ตรงกับสเกลหลักคูณด้วย 0.05 →ในกรณีนี้ α = 0.05 x 4 = 0.20 mm
4. ดังนั้น ขนาดที่วัดค่าได้คือ 7 mm + 0.20 mm=7.20 mm　

ข้อควรระวังในการวัดค่าและการเก็บรักษา เวอร์เนียคาลิปเปอร์

1. ก่อนทำการวัดค่า ต้องตรวจสอบว่า “จุดอ้างอิงของเวอร์เนียคาลิปเปอร์ตรงกันหรือไม่” แล้วตรวจสอบความแม่นยำของค่า 0
2. ตำแหน่งที่ทำการหนีบวัตถุที่ต้องการวัดค่า（บริเวณปากวัดนอกหรือปากวัดในของเวอร์เนียคาลิปเปอร์）ควรเลือกตำแหน่งที่ใกล้กับสเกลหลักที่สุด（เพื่อเพิ่มความแม่นยำในการวัดตาม “หลักการของ Abbe”）
3. ผิวหน้าของส่วนที่ใช้วัดค่าของเวอร์เนียคาลิปเปอร์（ปากวัดนอก ปากวัดใน ก้านวัดความลึก）ต้องสัมผัสกับวัตถุที่ต้องการวัดค่าอย่างถูกวิธี
4. พยายามใช้แรงในการวัดค่าให้คงที่ ไม่แรงเกินไปหรือเบาเกินไป
5. อ่านค่าสเกลในทิศทางตั้งฉากกับสเกล
6. หลังใช้งานควรเช็ดให้สะอาด เก็บรักษาในพื้นที่ที่ความชื้นและอุณหภูมิคงที่ ระวังอย่าให้เสียหาย
7. ควรมีการสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างน้อยปีละ 1 ครั้งเพื่อเป็นหลักประกันในการควบคุณภาพของเครื่องมือวัด

รูปแบบการวัด	วิธีวัดที่ถูกต้อง	วิธีวัดที่ไม่ถูกต้อง
การวัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก	ผิวหน้าสัมผัสของเครื่องมือวัด ต้องสัมผัสกับชิ้นงานทั้งหมด
การวัดความลึก	ผิวหน้าสัมผัสของเครื่องมือวัด ต้องสัมผัสกับชิ้นงานทั้งหมด

จบไปแล้วนะครับสำหรับบทความ วิธีการใช้งานเวอร์เนียคาลิปเปอร์ อย่างถูกต้อง รวมไปถึงข้อควรระวังสำหรับการใช้งานด้วย หาเพื่อนๆ สนใจเลือกซื้อสินค้าเวอร์เนียคาลิปเปอร์ชนิดอื่นๆ สามารถสั่งซื้อได้ที่นี่ สุดท้ายนี้เรามีคำศัพท์น่าสนใจมาฝากกันเหมือนเดิมครับ

คำศัพท์ที่น่าสนใจ