มาตรฐาน IPX หรือ IP คือ อะไร สำคัญอย่างไรกับอุปกรณ์ไฟฟ้า

หลายครั้งที่เพื่อน ๆ เลือกซื้ออุปกรณ์ไฟฟ้า เช่น สวิตช์ (switch), พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์ (proximity sensor), และ อุปกรณ์ชนิดอื่นๆ ในแค็ตตาล็อกสินค้า ก็คงจะเคยเห็นกันใช่ไหมครับว่า IP69 , IP67 และ อื่น ๆ เรามาดูกันครับว่ามาตรฐาน IPX หรือ มาตรฐาน IP คือ อะไร? และมีความสำคัญอย่างไรกับอุปกรณ์ไฟฟ้าได้ในบทความนี้กันครับ

มาตรฐาน IPX หรือ IP คืออะไร ?

IPX คือ มาตรฐานที่ใช้สำหรับบอกถึงความสามารถในการป้องกันฝุ่นละอองและน้ำของอุปกรณ์ชนิดนั้น ซึ่งย่อมาจาก Ingress Protection Marking  ซึ่งสามารถพบได้บนเครื่องจักรและอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดต่าง ๆ โดยรหัส IPX ของบทความนี้จะอ้างอิงจาก “Protection state of Equipment” ของ IEC 529:1989 โดยความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมนั้น ได้ผลกระทบมาจากสภาพแวดล้อมที่ใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น น้ำมันที่มาจากเครื่องมือตัด, สารเคมี และ ฝุ่นละออง เป็นต้น

ความหมายของรหัส IPX หรือ IP

โดยทั่วไปแล้ว เราจะเห็นการบอกเลข IPX ประกอบไปด้วย IP และตามด้วยตัวเลข 2 ตำแหน่ง ตัวอย่างเช่น IP69 , IP67 และอื่น ๆ อีกมากมาย เราจะมาดูความหมายของตัวเลขแต่ละตัวกันครับว่าหมายถึงอะไร

ความหมายของรหัส IP แต่ละหลัก

IP หมายถึง Ingress Protection
X หมายถึง ตัวเลขซึ่งจะประกอบได้ด้วยเลข 2 หลัก ดังนี้

เลขหลักที่ 1 หมายถึง ความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมประเภทของแข็งโดยสามารถใช้เลข 0-6 เป็นตัวบอกระดับความสามารถในการป้องกันได้

เลขหลักที่ 2 หมายถึง ความสามารถในการป้องกันของเหลว โดยตัวเลขที่นำมาใช้งานมีตั้งแต่เลข 0 จนไปถึง 8

ความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมประเภทของแข็ง

ความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมประเภทของแข็ง นั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 7 ระดับ โดยเริ่มจากตัวเลข 0 ไปจนถึงเลข 6 ดังนี้

เลขบอกระดับ (Level)	ตัวอย่างการใช้งาน	คำอธิบาย
0		ไม่มีการป้องกัน
1		ป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดใหญ่กว่า 50 ｍm. ขึ้นไป
2		ป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดใหญ่กว่า 12.5 ｍm. ขึ้นไป
3		ป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดใหญ่กว่า 2.5 ｍm. ขึ้นไป
4		ป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่มีขนาดใหญ่กว่า 1.0 ｍm. ขึ้นไป
5		ป้องกันฝุ่นได้ แต่มีโอกาสที่ฝุ่นขนาดเล็กสามารถที่จะหลุดเข้าไปได้ โดยไม่ส่งผลให้กระทบให้อุปกรณ์เกิดความผิดพลาดในการทำงาน
6		ป้องกันฝุ่นได้ 100 % ไม่มีโอกาสที่ฝุ่นจะเข้าไปภายในของอุปกรณ์

ความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมประเภทของเหลว

ความสามารถในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมประเภทของเหลว นั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 9 ระดับ โดยเริ่มจากตัวเลข 0 ไปจนถึงเลข 8 มีดังนี้

เลขบอกระดับ (Level)	ตัวอย่างการใช้งาน	คำอธิบาย
0		ไม่มีการป้องกัน
1		ป้องกันหยดน้ำที่ตกกระทบในแนวตั้ง
2		ป้องกันหยดน้ำในแนวเฉียงที่ทำมุมไม่เกิน 15 องศา
3		ป้องกันน้ำที่ถูกพ่นแบบสเปรย์
4		ป้องกันน้ำกระเซ็นเข้าที่ตัวอุปกรณ์
5		ป้องกันน้ำที่ถูกฉีดเข้าตัวอุปกรณ์ได้ทุกทิศทาง
6		ป้องกันน้ำที่ถูกฉีดมาด้วยความแรง เข้าตัวอุปกรณ์ได้ทุกทิศทาง
7		ป้องกันน้ำเข้า ในกรณีที่อุปกรณ์มีการจุ่มน้ำ ไม่เกิน 1 เมตร(ประมาณ 3 ฟุต) เป็นเวลา 30 นาที
8		ป้องกันน้ำเข้า ในกรณีที่อุปกรณ์มีการจุ่มน้ำลึก มากกว่า 1 เมตรแต่ไม่เกิน 3 เมตร ได้เป็นเวลานาน (ทั้งนี้ความลึกและเวลาที่ทนได้ จะขึ้นอยู่กับแต่ละผู้ผลิต)

ตัวอย่างมาตรฐาน IPX บนอุปกรณ์ต่าง ๆ

เรามาดูตัวอย่างการกำหนด ค่า IP ของอุปกรณ์แต่ละชนิดกันครับ

IEC standard IP64 ของสินค้า photoelectric sensor หมายถึงอะไร

IP64 หมายถึง photoelectric sensor ชุดนี้
สามารถที่จะป้องกันฝุ่นได้ในระดับ 6
(ป้องกันฝุ่นได้ 100 % ไม่มีโอกาสที่ฝุ่นจะเข้าไปภายในของอุปกรณ์) และป้องกันของเหลวได้ในระดับ 4
(ป้องกันน้ำกระเซ็นเข้าที่ตัวอุปกรณ์)

ข้อควรระวังเกี่ยวกับมาตรฐาน IPX

หลายครั้งที่ผู้ใช้งานมือใหม่มักจะเข้าใจผิดว่า อุปกรณ์ชิ้นนี้สามารถป้องกันน้ำได้ 100 %แต่หากเมื่อเพื่อน ๆ ทำอุปกรณ์ชิ้นนั้นตกน้ำควรรีบเช็ดทำความสะอาดให้แห้งทันที เพื่อหลีกเลี่ยงความชื้นที่จะเข้าไปสะสมตัวภายในอุปกรณ์ ซึ่งมีโอกาสที่จะทำให้เกิดหยดน้ำภายในอุปกรณ์ และเกิดความเสียหายในเวลาถัดมา

จบไปแล้วนะครับสำหรับข้อควรรู้เกี่ยวกับ มาตรฐาน IPX หรือ Ingress Protection เพื่อน ๆ คงจะได้ความรู้และการเลือก มาตรฐาน IP ให้เหมาะสมกับการใช้งานในแต่ละสภาพแวดล้อม หากเพื่อนๆ ถูกใจบทความนี้หรือมีคำติชมใดๆ สามารถให้กำลังใจทีมงานผู้จัดทำเว็บไซต์ได้ที่ช่องคอมเมนต์ด้านล่าง สุดท้ายนี้เรามีคำศัพท์ที่น่าสนใจมาฝากกันเหมือนเดิมครับ

คำศัพท์ที่น่าสนใจ