วิธีการติดตั้งตลับลูกปืน (Bearing) ให้มีประสิทธิภาพมากที่สุด

ตลับลูกปืน (Bearing) คืออะไร

            ตลับลูกปืน (Bearing) นับได้ว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับเครื่องจักร โดยมีหน้าที่สำคัญ คือ คอยประคองการเคลื่อนที่แบบหมุน รองรับน้ำหนัก และลดแรงเสียดทานขณะเคลื่อนที่ ซึ่งเพื่อนๆ สามารถอ่านบทความเกี่ยวกับตลับลูกปืนเพิ่มเติมได้ที่นี่ ตลับลูกปืน คืออะไร

          ดูเผินๆ แล้ว ตลับลูกปืนเหมือนจะเป็นส่วนประกอบที่ใช้งานง่าย แต่จริงๆ แล้วตอนประกอบต้องระวังเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นอุปกรณ์ที่หากติดตั้งไม่ดีแล้ว อาจเสียหายได้โดยง่าย และอาจทำให้เครื่องจักรโดยรวมเสียหายได้เลยนะครับ

วิธีการติดตั้งตลับลูกปืน (Bearing)

　การติดตั้งตลับลูกปืน จะต้องยึดแน่น 3 ทิศทาง ได้แก่ ทิศทางตามแนวรัศมีระหว่างเพลา (Shaft) กับตัวเสื้อ (Housing), ทิศทางตามแนวแกน (ทิศทางตามยาวของเพลา) และทิศทางตามเส้นรอบวง สำหรับการยึดแน่นในทิศทางตามแนวรัศมี และตามทิศทางเส้นรอบวงนั้น โดยพื้นฐานคือการเลือกระยะเผื่อความพอดีในการสวม (ศึกษาเพิ่มเติมใน “การเลือกค่าเผื่อการสวมของตลับลูกปืน” ) ส่วนการยึดแน่นทิศทางตามแนวแกนนั้นไม่สามารถยึดได้โดยใช้วิธี “สวมอัด” บทความนี้จึงขอแนะนำวิธีการยึดแน่นในทิศทางตามแนวแกนจากตัวอย่างการใช้งานจริง (ตาม【รูปที่ 1】)

　ในความเป็นจริงแล้ว การหมุนด้วยความเร็วรอบสูงบนเพลาของบอลสกรู จะทำให้แกนเพลาเกิดการยืดหดเนื่องจากความร้อนจากการเสียดสี จึงจำเป็นต้องป้องกันโดยใช้วิธีติดตั้งตลับลูกปืนทั้งสองด้าน แต่ในบทความนี้จะกล่าวถึงเฉพาะวิธีการติดตั้งตลับลูกปืนสำหรับใช้งานด้วยความเร็วรอบต่ำหรือปานกลางเท่านั้น

 ชิ้นส่วนที่ใช้ยึดตลับลูกปืน (Bearing)

　ชิ้นส่วนมาตรฐานที่จำเป็นสำหรับการยึดตลับลูกปืน ได้แก่

ชิ้นส่วนยึดตลับลูกปืนของ MISUMI

ปลอกยึดตลับลูกปืน
สลักยึดตลับลูกปืน
แป้นเกลียวล็อค
แหวนคั่นตลับลูกปืน
ฝาปิดท้ายตลับลูกปืน
ปลอก/แหวนรอง

ตัวอย่างการติดตั้งตลับลูกปืน

ตัวอย่างที่ 1 วิธีการติดตั้งตลับลูกปืนที่มีชุดลูกกลิ้ง

วิธีการติดตั้งตลับลูกปืนที่มีชุดลูกกลิ้ง (Idler) ใช้สำหรับปรับจูนความตึงของสายพานไทม์มิ่ง (timing belt)

• ติดตั้ง “ชุดลูกกลิ้ง(Idler)” ด้วย “สตัดปรับเกลียว (Cantilever Pin)” โดยในตัวอย่างนี้ เลือกใช้สตัดปรับเกลียวชนิดแป้นเกลียวล็อค
• ใช้ “ปลอกยึดตลับลูกปืน” ในการยึดลูกกลิ้งของตลับลูกปืน
• ตัวอย่างการใส่ “แหวนรอง” ที่ด้านในของปลอกยึด เพื่อช่วยให้มีพื้นที่พอสำหรับการขันแน่นสกรูสำหรับยึด “ปลอกยึดตลับลูกปืน”
• เลือก “แหวนรอง” ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางนอกพอดีกับเส้นรอบวงของวงแหวนด้านใน (Inner ring) ของตลับลูกปืน

ตัวอย่างที่ 2 การยึดลูกกลิ้งร่องตัว V โดยใช้ฝาปิดท้ายตลับลูกปืน

• เลือกใช้ “สตัดปรับเกลียวแบบมีหน้าแปลนชนิดโบลท์ล็อค”
• เลือกฝาปิดท้ายตลับลูกปืนตามขนาดเพลาฝั่งโบลท์ล็อคของสตัดปรับเกลียว

ตัวอย่างที่ 3 การยึดตลับลูกปืนรูปทรงตัว T กับชิ้นส่วนของระบบที่มีลูกเบี้ยว

ตัวอย่างนี้ เป็นการใช้ตัวยึดตลับลูกปืนรูปทรงตัว T จำนวน 2 ชิ้น ซึ่งยึดกับชิ้นส่วนของระบบที่มีลูกเบี้ยว (Cam Follower) ติดตั้งตรงปลายทั้งสองด้าน เพื่ออธิบายวิธีการยึดแน่นตลับลูกปืนในทิศทางตามแนวแกน

ชิ้นส่วนที่ใช้ยึดแน่นตลับลูกปืน คือ ชิ้นส่วนทั้ง 3 ชิ้นที่มีเครื่องหมาย（＊）

• ใส่แหวนรองโลหะที่ฝั่งแป้นเกลียวสำหรับยึดสตัดปรับเกลียว เพื่อรองรับผิวหน้าวงแหวนด้านในของตลับลูกปืน (Radial Bearing)
• ใส่แหวนคั่นตลับลูกปืน ระหว่างตลับลูกปืนกับชิ้นส่วนเชื่อมต่อชุดเคลื่อนที่แบบหมุน เพื่อเสริมการเคลื่อนที่
• ส่วนตัวยึดตลับลูกปืนอีกด้านหนึ่ง ให้ทำการยึดวงแหวนด้านในของตลับลูกปืนที่ปลายทั้งสองด้าน โดยใช้สตัดปรับเกลียว และ ฝาปิดท้ายตลับลูกปืน

ตัวอย่างที่ 4 การยึดเพลาหมุน โดยใช้แป้นเกลียวล็อคกันหลวม ติดตั้งบนชุดตัวยึดตลับลูกปืน

　ชิ้นส่วนที่ใช้ยึดแน่นตลับลูกปืน คือ ชิ้นส่วนทั้ง 3 ชิ้นที่มีเครื่องหมาย (＊)

ตัวอย่างนี้ เป็นการยึดเพลาหมุน (Rotary Shaft) โดยใช้แป้นเกลียวล็อคกันหลวม ติดตั้งบนชุดตัวยึดตลับลูกปืน [ชนิดรูปทรงตัว T แบบคู่ (T-shape Double) หรือ ชนิดติดตั้งด้านใต้แบบคู่ (Bottom Mount Double Type)] ที่แป้นเกลียวล็อคกันหลวม ซึ่งมีชิ้นงานแผ่นทองแดงผสมและสกรูตัวหนอนเข้าคู่กัน ใช้แป้นเกลียวล็อคเป็นตัวป้องกันการคลายตัว โดยสวมชิ้นงานทองแดงผสมเข้าไปที่รูแป้นเกลียวกันหลวม แล้วขันเกลียวเพลาที่รูเกลียวล็อค ทำให้เกลียวเพลากินเข้าไปในเนื้อทองแดงผสมช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการคลายตัวออก

 ตัวอย่างที่ 5 การใช้งานสลักยึดตลับลูกปืน

ตัวอย่างการใช้งานสลักยึดตลับลูกปืน โดยให้แป้นเกลียวล็อคกันหลวมยึดที่รอบนอกของวงแหวนด้านในตลับลูกปืน แล้วสวมปลอกยึดที่ด้านนอกของวงแหวนของตลับลูกปืนด้านในเพื่อยึดแน่นทั้งสองด้าน

จบกันไปแล้วนะครับ สำหรับความรู้เกี่ยวกับวิธีการติดตั้งตลับลูกปืน ร่วมกับอุปกรณ์ต่างๆ พร้อมตัวอย่างการติดตั้งแต่ละรูปแบบ หวังว่าเพื่อน ๆ จะได้สาระความรู้เพิ่มเติมมากมาย จากบทความนี้ หากเพื่อนๆสนใจสินค้าตลับลูกปืนสามารถสั่งซื้อสินค้าได้ที่นี่ สุดท้ายนี้เรามีคำศัพท์ที่น่าสนใจมาฝากกันเหมือนเดิมครับ 

คำศัพท์ที่น่าสนใจ